Szkolenia personalne to zorganizowany proces nauczania, który stanowi nieodzowny warunek rozwoju każdej osoby oraz firmy. W procesie tym dąży się do optymalnego wykorzystania zasobów jednostek, takich jak ich zdolności i wydajność, poprzez ich celowe doskonalenie. Szkolenia polegają zazwyczaj na przekazywaniu wiedzy niezbędnej do podniesienia kwalifikacji poszczególnych osób w dziedzinie, którą się zajmują.

Szkolenia składają się z wielu części. Mimo, że często tylko niektóre z nich są dostrzegane przez jego uczestników, każda z nich odgrywa dużą rolę w efektywnym przeprowadzaniu procesu nauczania.  Szkolenia zwykle obejmują takie etapy jak:

• Określenie wstępnych oczekiwań i oferty,
• Identyfikacja i analiza potrzeb szkoleniowych,
• Określenie celów szkolenia,
• Przygotowanie programu szkolenia,
• Przeprowadzenie szkolenia,
• Monitorowanie i ocena efektów szkolenia,
• Analiza i podsumowanie całego procesu szkoleniowego.

Zadaniem szkoleń jest skuteczne przekazanie jego uczestnikom wiedzy i umiejętności przydatnych w wykonywanej przez nich pracy. Dlatego szkolenia mają specyficzny charakter, który umożliwia efektywne wykorzystanie czasu i środków zainwestowanych w proces nauczania. Skuteczne szkolenie posiada następujące cechy i elementy:

• Uświadamianie uczestnikom postępów, jakie robią,
• Kontrola procesu szkolenia przez trenera,
• Motywowanie uczestników do aktywności i pełnego udziału w szkoleniu,
• Zachęcanie uczestników do analizy problemów i zadań, z którymi zetkną się w pracy,
• Umożliwianie wykorzystania i zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce,
• Ciekawa i urozmaicona forma zajęć,
• Skondensowana w czasie i intensywna nauka.

Istnieje wiele sposobów klasyfikacji szkoleń. Najczęściej spotykane są podziały ze względu na następujące kryteria:

• Treść:

Szkolenia miękkie – nastawione na rozwijanie indywidualnych umiejętności człowieka; obejmują kompetencje takie jak: komunikacja interpersonalna, asertywność, zarządzanie czasem, radzenie sobie ze stresem, rozwiązywanie konfliktów, motywowanie personelu, negocjowanie, zarządzanie zespołem i autoprezentacja.

Szkolenia twarde – nastawione na przekazywanie specjalistycznej lub zawodowej wiedzy i zdobywania umiejętności ściśle związanych z wykonywaną pracą; są to np. szkolenia informatyczne, zarządzania finansowego, księgowości czy obsługi maszyn.

• Dostępność :

Szkolenia zamknięte – projektowane na potrzeby konkretnej firmy i przeznaczone wyłącznie dla jej pracowników.

Szkolenia otwarte – obejmują standardowe programy szkoleniowe i nie wymagają dostosowania do specyfiki danej grupy szkoleniowej; zazwyczaj decyzja o udziale w szkoleniu jest dobrowolna i wszystkie zainteresowane osoby mogą się do nich zgłosić, jeśli spełniają określone wymagania.

• Forma:

Warsztat – obejmuje grupę liczącą ok. 15 osób, które wypracowują jakiś wytwór pod nadzorem prowadzącego.

Kurs – obejmuje grupę liczącą do ok. 20 osób, rolą prowadzącego jest przekazanie uczestnikom kursu wiedzy, używając różnorodnych metod.

Seminarium – obejmuje grupę liczącą ok. 30 osób, rolą prowadzącego jest głównie organizacja seminarium.

Konferencja – zwykle obejmuje grupę liczącą ok. 50 – 100 osób, jest zebraniem specjalistów dzielących się swoimi doświadczeniami i wiedzą.

• Czas:  szkolenia wieczorowe, weekendowe, jednodniowe, kilkudniowe, ponadtygodniowe.

• Liczba  osób w grupie – grupowe oraz indywidualne.

Istnieje wiele metod przeprowadzania szkoleń, zwykle każde z nich obejmuje kilka sposobów przekazywania i utrwalania wiedzy. To, jaka technika nauczania zostanie użyta, zależy od treści i celów szkolenia.

Najczęściej wykorzystywane metody szkoleniowe to:

• Wykłady i ćwiczenia – ustne przedstawienie materiału przez szkolącego, zakładają ograniczony udział słuchaczy lub jego brak, mogą objąć szeroki zakres wiedzy i materiału.
• Zadana lektura – polega na przestudiowaniu przez pojedynczego pracownika lub grupę pracowników określonego tekstu o charakterze edukacyjnym, lektury zwykle są przygotowane specjalnie dla celów szkoleniowych lub ściśle dotyczą tematyki szkolenia.

• Dyskusja – wymiana zdań pomiędzy trenerem a uczestnikami lub między samymi uczestnikami, pomaga pogłębić rozumienie tematu i zwiększyć aktywny udział uczestników w szkolenie.
• Studium przypadku – analiza opisów konkretnych przypadków z dziedziny związanej z tematem szkolenia, pomaga w lepszym zrozumieniu zjawisk występujących w praktyce i sprzyja rozwojowi umiejętności rozwiązywaniu realnych problemów i krytycznej analizy informacji.

• Techniki twórczego myślenia – polegają na dostrzeżeniu, zrozumieniu, sformułowaniu i rozwiązaniu problemów, należą do nich np.: burza mózgów, analogia metafor i odwołanie się do fantazji, pomagają one usprawnić proces myślenia.
• Modelowanie zachowań – wykorzystanie nagranego na taśmie wideo modelu lub bezpośrednia obserwacja poprawnego zachowania w danej sytuacji, obejmuje także odgrywanie ról przez szkolonych i omówienie danej sytuacji, pomaga wykształcić pożądane zachowania w obrębie stosunków międzyludzkich.
• Gry i symulacje – edukacyjne formy pracy związane z tematem szkolenia, stanowią nie tylko źródło przykładów związanych z omawianym tematem, ale także rozluźniają napięcie, zmniejszają znużenie i aktywizują uczestników, rozwijając przede wszystkim umiejętności praktyczne.
• Trening psychologiczny – są to gry lub symulacje, takie jak psychodrama, gra ról czy trening wrażliwości, są skierowane na wykształcenie i rozwój konkretnych zdolności psychologicznych, zachowań międzyludzkich oraz osobowości danej jednostki.

Dobrze przeprowadzone szkolenie może przynieść firmie następujące efekty:

• poprawa rezultatów osiąganych przez pracowników, zespół i firmę poprzez zwiększenie jakości, tempa i całościowej produktywności podejmowanych działań;
• zwiększenie elastyczności pracowników poprzez rozszerzenie zakresu ich umiejętności;
• poprawa poziomu wykonywanych dla klientów usług;
• zwiększenie zakresu kompetencji pracowników oraz dostarczenie im możliwości rozwoju w ramach organizacji;
• zwiększenie zaangażowania i motywacji pracowników poprzez zachęcenie ich do utożsamiania się z misją i celami organizacji;
• pomoc w stworzeniu pozytywnej atmosfery w firmie;
• przyciąganie wysokiej klasy pracowników dzięki zaoferowaniu im możliwości kształcenia się i rozwoju;
  • zwiększanie konkurencyjności firmy na rynku poprzez zwiększenie jakości kadry i poprawę efektywności jej pracy;
  • lepsze zintegrowanie zespołu pracowników.

Dlaczego warto przeprowadzać szkolenia?

Dzięki szkoleniom zwiększa się nie tylko efektywność i wydajność pracy w firmie, ale także poprawia się atmosfera, która w niej panuje. Dzięki temu przedsiębiorstwo posiada dobrze wykwalifikowanych pracowników, którzy w innowacyjny i kreatywny sposób wykonują swoje zadania.

Inwestycje w zatrudnionych już pracowników mają przewagę nad poszukiwaniem nowych z dwóch powodów. Po pierwsze, pozwalają zaoszczędzić pieniądze, które musiałyby być przeznaczone na przeprowadzenie rekrutacji. Po drugie, pozwalają rozwijać zaufanych pracowników, którzy są już zaznajomieni ze sposobami działania firmy.

Dzięki szkoleniom firma ma szansę sprostać wymogom zmieniającego się rynku bez nieustannych zmian w swoich kadrach, które naruszają stabilność przedsiębiorstwa i zmniejszają zaangażowanie i oddanie jego pracowników.